Makale inceleme raporu, yayınlanan bir makalenin analizinin yapıldığı bir tür üst düzey raporlama türüdür. Çoğunlukla akademisyenler veya akademisyen adayları, yapacakları çalışma için literatür taraması sırasında denk geldikleri ve çalışmalarında kullanabilecekleri yayınları raporlayarak arşivlemek isterler. Daha sonraki çalışmalarında da gerekli gördüklerinde bu notlara dönebilmektedirler. Ayrıca makale incelemesi yazmak isteyen çalışmacılar, bu inceleme de başka bir yayın türü olduğundan, makale inceleme raporlarını da akademik bir çalışma olarak yayınlayabilmektedirler.
‘Belleğin devası yazıdır.’ -Pharmakon
Belleğin devasının yazı olduğu ön kabulü ile de birçok araştırmacı çalışmalarında oku-yaz ve aktar felsefesini benimsemektedir. Araştırma ve inceleme raporlarının temel amacı budur. Okunan çalışmaların notlara dönüşerek kalıcılığının sağlanması ve araştırmacıların kendi arşivlerinde yerlerini almaları amaçlanır.
Başlıklar
Makale İnceleme Raporu Nasıl Yazılır?
1..Aşama: İncelenecek Makaleyi Anlama ve Notlar Çıkarma
- İncelenecek olan makale iyice okunmalı, tam olarak araştırılmalı ve anlaşılmalıdır. Makalede sunulan ana noktalar ve genel problem tam olarak tanımlanmalı ve not edilmelidir.
- Yazarın konuya dair ele aldığı güçlü noktalar belirlenmeli ve yazarın, çalışmaya karşı duruşu tespit edilmelidir.
- Yazarın çalışmada çelişkilerinin ve tutarsızlıklarının olup olmadığı kontrol edilmelidir.
- Çalışmaya dair sorular sorulmalı ve bu soruların yanıtları aranmalıdır. Yanıtların bulunmadığı sorular da ayrıca not alınmalıdır.
- Makalenin bölümleri arasındaki bağlara, bölümler ve konular arasında kopukluk olup olmadığına dikkat edilmelidir.
2.Aşama: Raporun Oluşturulması
- Başlık ve yazar bilgileri not alınmalıdır.
- İlk paragraf: Gerekli yerlerde makalelerden alıntı yapılmalıdır. Başlangıç kısmında, problemin veya konunun tanımını alıntılamak yerinde olacaktır. İlk paragrafta aynı zamanda makalenin yayın yeri, tarihi gibi künye bilgileri de yer almalıdır.
- İkinci paragraf: Burada ise temel bir giriş yapılmalıdır. Makalenin incelenme sebebine de burada yer verilmelidir. Makalenin ana temasının bir özeti aktarılmalıdır. Makalenin olumlu ve olumsuz yönlerine yer verilmelidir. Ayrıca makaleye dair eleştiriler de yapılmalıdır.
- Üçüncü paragraf: İncelenen çalışmanın bütününün kısa bir özeti çıkarılmalıdır. Her bölümden birkaç cümle ile genel bir özete yer verilmelidir.
- Dördüncü paragraf: Çalışma bu bölümde en geniş haliyle eleştirilmelidir. Olumlu ve olumsuz yönleri, tutarlı ve tutarsız yönleri, cevaplanmayan soruları ve yazarın konuya dair duruşuna bu bölümde yer verilmelidir.
- Beşinci paragraf: bu paragraf kişisel okumalar üzerinden çıkarılan bir sonuç niteliği taşıyacağından, raporun en önemli kısmını oluşturmaktadır. İncelenen makaleye dair kişisel yorumlara yer verilmeli ve makale içerisinden alıntılar yapılarak açıklamalar netleştirilmelidir.
Not: Eğer istenirse, makale inceleme raporu paragraflar halinde değil de başlıklar halinde de hazırlanarak rapor içerisinde iç düzenleme yapılabilmektedir. Bu seçim tamamen rapor yazarına aittir.
Makale İnceleme Raporunun İlk Kısmında Ne Bulunur?
Bir makale incelemesinde, incelenecek olan çalışmanın adı ve yazarın isminin de içinde olduğu künye bilgileri ile başlamalıdır. Künye bilgileri içinde, yayın yeri, kurum veya kuruluş adı ve tarihi gibi bilgiler de bulunmalıdır.
Makale İnceleme Raporunun Sonunda Ne Bulunur?
Makale inceleme raporunun son bölümünde, incelemeyi yapan kişinin makaleye ve çalışmaya dair kişisel görüşleri yer almalıdır. Yazar, çalışmanın hem konusuna dair edindiği bilgilere ve sorduğu sorulara hem de çalışmanın yöntem ve bulgularına dair görüşlerine değinilmelidir.
Allah razı olsun Ebru Hanım gerçekten çok işime yaradı, elinize sağlık.