Bu yazımda sizlere, sosyoloji bölümü öğrencisi olarak psikoloji bölümüyle nasıl çap yaptığımdan bahsedeceğim. Yazıma üniversite tercih dönemimden başlayıp tüm süreci anlatacağım. Ben lisede sayısal öğrencisiydim, sonra pandeminin gelmesiyle birlikte online eğitimde sayısal dersleri yapmakta zorlandığımı fark ettim ve eşit ağırlık çalışmaya başladım. Doğru mu yapıyordum, yanlış mı? Bilmiyordum. Çünkü sınava neredeyse 2 ay kalmıştı ve ben bölümümü değiştirmiştim. Sürekli araştırmalar yapıp kendime en uygun olanı bulmaya çalışıyordum. Pandemi koşullarında da kendimle çokça başa başa kalacak vaktim olduğu için kendimi daha iyi tanımaya başladım ve yavaş yavaş bazı şeyler kafamda oturdu. Kendi kişisel özelliklerim ve isteklerim doğrultusunda bana en çok uyan mesleğin psikoloji olduğuna kara verdim. Kalbim psikolojiyle atmaya başlamıştı ama şunun da farkındaydım sınava çok az bir zaman kalmıştı ve ben o puanı alacak kadar hazırlıklı değildim. O yüzden bir yandan alternatif planlar da arıyordum. Bu planlarımdan birisi de puanım psikolojiye yetmezse sosyoloji yazıp psikolojiyle çap yapmaktı ve gerçek olan da bu planım oldu. Bu noktada size çapın ne olduğundan bahsetmek istiyorum.
Başlıklar
- Çift Anadal Programı (ÇAP) Nedir?
- Başvuru Şartları Neydi?
- Yan Dal Nedir?
- Yatay Geçiş Nedir?
- Okulumda Çap Yok, Başka Bir Okulda Yapabilir Miyim?
- Çap Yapmak İçin Ortalamamın Kaç Olması Gerek?
- Çift Anadal Ve Yan Dalın Farkı Nedir?
- Çap’tan Mezun Olmanın Koşulu Ne?
- Çap Yaptığımda Okulum Uzuyor Mu?
- Çap Yapmak Ücretli Mi?
- Çap Yaparken Dersler Çakışıyor Mu?
- Birden Fazla Bölüm İle Çap Yapılır Mı?
- Açık Öğretimde Çap Yapılır Mı?
- Çap Yapmak Çok Zor Mu?
- Hangi Bölümlerle Çap Yapabilirim?
- Çap Mı, Yan Dal Mı Yoksa Yatay Geçiş Mi?
- Peki, Ben Çap Yapmayı Öneriyor Muyum?
Çift Anadal Programı (ÇAP) Nedir?
Üniversitelerin gerekli başarı şartlarını sağlayan öğrencilere 2. bir bölüm daha okuması için tanıdığı haktır. Bu gerekli başarı şartları üniversiteden üniversiteye değişkenlik göstermektedir. Bununla ilgi net bilgi almak için istediğiniz üniversitenin sayfasından “Çap Yönetmeliğine” bakabilirsiniz. En erken birinci sınıfı bitirdikten sonra başvurabilirsiniz. Sonrasında 2.sınıfın ilk dönemi ve 2. döneminin sonunda, son olarak da 3.sınıfın ilk döneminin sonunda başvuru yapabilirisiniz.
Aslında çap sürecini 3 bölüme ayırabiliriz
- Başvuru Süreci
- Kabul Süreci
- Devam Süreci
Çap başvurusu yapabilmek için belirli bir not ortalamasına ve sınıf içi başarı sıralamasına ihtiyacınız var eğer bu şartları sağlarsanız başvuru yapabilirsiniz. Başvuru yaptıktan sonra başvuranlar arasından yine belirli bir başarı sıralamasına sahip olmanız gerekmektedir. Ve eğer kabul edilirseniz çap yaptığınız süre boyunca genel not ortalamanızın belirli bir puanın altına düşmemesi gerekiyor. Not ortalamanız bu puanın altına düşerse çap hakkınızı kaybediyorsunuz.
Çapı bir örnekle açıklayacak olursak sosyoloji okuyan biri psikolojiden çap yaparsa mezun olduğunda hem sosyoloji hem de psikoloji diploması alır. Lakin psikoloji diplomasını almadan önce sosyoloji bölümünde gerekli başarıyı gösterip mezun olması gerekmektedir. Ana dalınızdan mezun olmadan 2.ana dalınızdan mezun olamazsınız.
Yukarıda belirttiğim gibi çap yapmak benim 2.planımdı. Puanım açıklanınca üniversitelerin çap yönetmeliklerini araştırmaya başladım ve hangi okullarda sosyoloji bölümüyle psikoloji bölümünden çap yapılabildiğine baktım ve bulduğum okulların öğrencileriyle iletişime geçerek daha sağlıklı bilgiler edindim. Sonuç olarak Doğuş Üniversitesi sosyoloji bölümüne tam burslu olarak yerleştim. Tam burada hatırlatmak istediğim bir şey var, ben sosyoloji bölümünü yazdım ama gerekli başarı şartlarını sağlayamasaydım çap yapamayacaktım. O yüzden bölümü yazarken bunu göze alarak yazdım, çap yapamasam bile severek okuyacağım bir bölüm olsun istedim ki severek okumadığım bir bölümde başarılı da olamazdım zaten. O yüzden başka bir bölüm yazmadım. İletişim, edebiyat gibi bölümler de psikolojiyle çap yapabilirdi ama bana uygun bölümler değildi. Yani ben çap yapmak istiyordum, evet ama önceliğim her zaman bölümümü sevip onda başarılı olmaktı, gerisi zaten gelirdi. Sosyoloji 1.sınıfı büyük bir keyifle okuyup bitirdikten sonra çap başvurusunda bulundum ve kabul edildim. Böylelikle psikoloji çap serüvenim başlamış oldu.
Başvuru Şartları Neydi?
Benim okulumda çap başvurusu yapmak için gerekli şartlar ortalamamın 4 üzerinden 3 olması ve sınıfın %20lik diliminde olmaktı. Ben başvuruda bulunduğumda ortalamam 3.36ydı.
Çapa devam edebilmek için gerekli şartlar; disiplin suçu işlememek ve ana dal ortalamanızın 2.72’nin altına düşmemesi. Eğer ilk ana dalınızın ortalaması 2.72nin altına düşerse çap yaptığınız bölümü elinizden alıyorlar. Bu kulağa biraz korkutucu gelebilir, kabul ediyorum ama korkmayın. Çünkü çap yapmaya hak kazanmış bir öğrenci kolay kolay ortalamasını o kadar düşüremez.
Eğer çap başvurusuna puanınız yetmezse yan dal başvurusu da yapabilirsiniz.
Yan Dal Nedir?
Yan dal da çift anadal gibi belirli başarı kriterlerini sağlayan öğrencilere sunulan bir haktır. Lakin çift anadaldan bazı farklılıkları vardır. En temel farkı yan dalınızdan mezun olduğunuzda size diploma verilmez, yan dal sertifikası verilir. Bunun sebebi ise yan dalda tüm dersleri değil, sadece belirli dersleri almanızdır. Ayrıca yan dala başvurmak için çap kadar yüksek bir ortalama da gerekmez fakat dediğim gibi yan dal size bir diploma vermez. Yani sosyoloji okuyan biri psikolojiden yan dal yaparsa mezun olduğunda sosyoloji diploması alır, psikolojiden ise sertifika alır ve bu sertifika ona psikolog unvanı vermez.
İki bölümü okumanın aynı anda zor olacağını düşünüyorsanız yatay geçiş hakkınızı kullanarak direkt psikolojiye ya da istediğiniz bölüme de geçiş yapabilirisiniz.
Yatay Geçiş Nedir?
Yatay geçiş, okuduğunuz bölümü bırakarak başka bir bölüme geçiş yapmak ya da başka bir okula geçiş yapmaktır. Okuduğunuz bölümden memnun değilseniz yatay geçişle başka bir bölüme geçebilirsiniz, bu durumda eski okuduğunuz bölüme dair her şeyi bırakmış oluyorsunuz. Tabii yatay geçiş için de belli şartlar var ve bu şartlar yine üniversitelerin kendi sayfalarında yer alıyor.
Ben sosyolojiyi de çok sevdiğim için yatay geçiş yapmayı hiç düşünmedim, o yüzden sadece çap başvurusu yaptım ama eğer okuduğunuz bölümü sevmiyorsanız çap yapmak size vakit kaybettirebilir çünkü çap yaparken iki bölümü aynı anda okuyorsunuz ve bu sizi biraz zorlayabilir.
Çap Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Okulumda Çap Yok, Başka Bir Okulda Yapabilir Miyim?
Hayır. Başka bir okulda çap yapamazsınız.
Çap Yapmak İçin Ortalamamın Kaç Olması Gerek?
Bu okuldan okula değişkenlik gösteren bir durum ama genel olarak başvuru yapabilmek için en az 4 üzerinden 3 olması gerek ve sınıfta ilk %20lik dilimde olmak gerekiyor.
Çift Anadal Ve Yan Dalın Farkı Nedir?
Çift anadala başvurmak için genel not ortalamanızın daha yüksek olması gerekiyor ve çift anadalda o bölüme dair tüm dersleri alıyorsunuz, bunun sonunda da bölümün diplomasını almaya hak kazanıyorsunuz. Yan dalda ise ortalamanızın o kadar yüksek olmasına gerek yok ve sadece bazı temel dersleri alıyorsunuz, bu yüzden mezun olduğunuzda o bölüme dair diploma değil, sertifika alıyorsunuz.
Çap’tan Mezun Olmanın Koşulu Ne?
Öğrenim hayatınız boyunca ortalamanızın belirli bir sayının altına düşmemesi ve ilk ana dalınızdan başarılı bir şekilde mezun olmak.
Çap Yaptığımda Okulum Uzuyor Mu?
Evet. En erken 2.yarıyılın sonunda başvuru yapıldığı için döneminiz uzuyor. Çapa ne kadar geç başvurursanız döneminiz o kadar çok uzar.
Çap Yapmak Ücretli Mi?
Hayır değil. Çap başarılı öğrencilere okul tarafından sunulan bir haktır ve dolayısıyla çap yapmak ücretsizdir.
Çap Yaparken Dersler Çakışıyor Mu?
Maalesef evet. İki bölümü eş zamanlı okuduğunuz için aynı anda, aynı saate dersleriniz ve hatta sınavlarınız olabiliyor ama bu bir şekilde hallediliyor. Sınavlarda durumu hocanıza belirttiğiniz takdirde size yardımcı olacaktır.
Birden Fazla Bölüm İle Çap Yapılır Mı?
Hayır. Sadece bir bölümle çap yapabilirsiniz lakin çap yaparken aynı zamanda başka bir bölümle yan dal da yapabilirisiniz ama ben bunu çok tavsiye etmem çünkü ders yükünüzün bu kadar çok olması sizi olumsuz etkileyebilir.
Açık Öğretimde Çap Yapılır Mı?
Hayır. Çap sadece örgün eğitim alan öğrenciler için.
Çap Yapmak Çok Zor Mu?
Hayır değil. Eğer okuduğunuz iki bölüm birbiriyle uyumluysa ve gerçekten sevdiğiniz bölümlerse çalışmak da size keyif verecektir bu yüzden de zorlanmayacaksınız.
Hangi Bölümlerle Çap Yapabilirim?
Bu okuduğunuz okula ve bölüme göre değişkenlik gösteren bir durum. İstediğiniz her bölümle çap yapamazsınız, bunun için en sağlıklı bilgiyi okulların çap yönetmeliğinde bulabilirisiniz.
Çap Mı, Yan Dal Mı Yoksa Yatay Geçiş Mi?
Üçü de birbirinden çok farklı şeyler. Eğer iki bölümü de meslek olarak yapmak istiyorsanız çap, eğer okuduğunuz bölüme disiplinler arası bir bakış sunmak, kendinizi geliştirmek istiyorsanız yan dal. Ama eğer okuduğunuz bölümden memnun değilseniz yatay geçiş yapmanızı tavsiye ederim.
Peki, Ben Çap Yapmayı Öneriyor Muyum?
Okuduğunuz bölümü seviyorsanız ve onun üzerine bir şeyler katıp bir meslek daha edinmek istiyorsanız evet, öneriyorum. Ama okuduğunuz bölümü sevmiyorsanız, başka bir bölümle çap yapmak için o bölümü seçtiyseniz çap yapmak sizin için zor ve yorucu bir süreç haline gelebilir, bunun yerine direkt istediğiniz bölüme yatay geçiş yapmanızı tavsiye ederim.
Çok güzel anltmışsın.👍
merhaba beste abla öncelikle yazını çok faydalı buldum teşekkür ederim bu yıl mezun senemdi psikoloji istiyorum ama puanım yetmiyor sosyoloji yi severek okuyacağımı düşünüyorum ancak ama hedefim psikoloji çap yapmak olacak eğer yapamazsam diye çok düşünüyorum stres oluyorum mezuna kalmak istemiyorum çünkü evdeyken çok zorlanacağım her yönden biliyorum sence ne yapmalıyım mezuna nırakayım mı gideyim mi?
Merhabaa, benim tavsiyem her zaman istediğin bölümü okumak. Çap yapmak biraz dolaylı bir yol, önce gerçekten istediğin bölümü iyice araştır, belki puanının yettiği üniversiteler vardır. Çap son seçeneğin olsun. Çünkü Çap yaptığında neticede 2 bölüm okuyor olacaksın, ve her şey çarpı iki zorlukta olacak. Ve Çap yapmak için de belirli şartlar aranıyor, sosyolojide başarili olaman lazım, mezun olana kadar da ortalamanı düşürmemen gerekiyor. Yani bir Çap öğrencinin derslerini boşverme gibi bir ihtimali hiç bir zaman olamaz. Bu noktada kendine şunu sormalısın ben gerçekten bu kadar çalışabilir miyim? Aynı anda iki bölümü idare edebilir miyim? Arkadaşlarım eğlenirken ben sınava girdiğimde kendimi nasıl hissederim? Gibi gibi durumları göze alman gerek. Ben kendi adıma konuşursam, kendimi tanıyarak bu yola girdiğim için asla pişman olmadım ama Çap’ı yarıda bırakan bir sürü arkadaşım oldu. O yüzden ilk tercihin bence gerçekten “asıl” istediğin bölüm olmalı.
merhabalar öncelikle çok güzel anlatmışsımız, teşekkür ederim. benim mezun senemdi psikoloji istiyordum ancak sıralamam yetmedi ve sosyolojiden psikolojiye çap yapabileceğimi okuyunca sizin bu yazınıza denk gelince çok mutlu oldum. birkaç üniversitenin çift anadal yapma yönetmeliğini okudum. hepsinde sizin dedikleriniz dışında kayıt olunan yıl başarı sıralaması aranan bölümler için o yıl alınan başarı sıralaması göz önüne alınacağı yazıyor. sizin için de böyle mi oldu? başarı sıralamasına baktılar mı? çok teşekkürler şimdiden.
Merhabaa, başarı sıralaması aranan bölümler dediği hukuk, öğretmenlik gibi barajı olan bölümler. Psikolojinin barajı olmadığı için başarı sıralamana bakılmaz. Başvru yapabilmek için gerekli AGNO ve sınıf içinde yüzde yirmilik başarı sıralamasında olman yeterli. Başvurunun kabul edilmesi için de başvuranların sayısına ve kontenjana bağlı.