Psikoloji pek çok alt alana sahip bir bir bilim dalıdır. Bu yüzden psikolog adaylarının okumalarının da çeşitlilik göstermesi gerekir. Bu yazıda sizlere psikolojinin alt alanlarına dayanan ve farklı edebi türlerde olan çeşitli bir liste hazırlamaya özen gösterdik.
Başlıklar
- 1.Büyü Dükkânı-Yeşim Türköz
- 2.Sevme Sanatı- Erich Fromm
- 3.İnsanın Anlam Arayışı- Viktor E. Frankl
- 4.İnsan Olmak- Engin Gençtan
- 5.İçimizdeki çocuk- Doğan Cüceloğlu
- 6.Nietzsche Ağladığında- Irvin D. Yalom
- 7.Felsefenin Tesellisi- Alain de Botton
- 8.Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu- Erving Goffman
- 9.İnsan ve Davranışı- Doğan Cüceloğlu
- 10.İnsan Ne ile Yaşar? – Lev Tolstoy
- 11.İyi Hissetmek- David Burns
- 12.Ecce Homo- Nietzsche
- 13.Savaşçı- Doğan Cüceloğlu
- 14.Kendin Olmanın Dayanılmaz Hafifliği- Ferhat Jak İçöz
- 15.Othello- William Shakespeare
- 16.Eylül- Mehmet Rauf
- 17.Satranç- Stefan Zweig
- 18. Nasıl Ölünür?- Emile Zola
- 19.Dorian Gray’in Portresi- Oscar Wilde
- 20.Reading Zindanı Baladı- Oscar Wilde
- 21.Günlük Yaşamın Psikopatolojisi- Sigmund Freud
- 22.İnsancıklar- Dostoyevski
- 23.Freud Mutluluğun Mimarı- Stefan Zweig
- 24.Psikoloji Karikatürü- Zehra Ömeroğlu
- 25.Mod Terapisi- Hannie van Genderen
- 26.Aşkın Celladı ve Diğer Psikoterapi Öyküleri- Irvin D. Yalom
- 27.Dönüşüm- Franz Kafka
- 28.Kırmızı Pazartesi- Gabriel Garcia Marquez
- 29.Oğuz Atay Günlük
- 30.Küçük Şeyler- Samipaşazade Sezai
1.Büyü Dükkânı-Yeşim Türköz
Büyü Dükkânı, bir psikoterapi yaklaşımı olan psikodramanın Magic Shop isimli tekniğinden öykünerek yazılmıştır. Kitap 8 kısa öyküden oluşmakta ve öyküler boyunca anlatılan konu şu “Büyü dükkânı bizim tüm isteklerimizi gerçekleştirir ama istediğimiz her şey bizim için gerçekten iyi olan mı?” Büyü Dükkânı, herkesin hayatında olan gündelik sıkıntıları okuyucuya farklı bir pencereden göstererek, düşünmeye sevk ediyor. Bu kitap bence okuma listenizde olması gerek, hele bir de psikoloji öğrencisiyseniz mutlaka olmalı.
2.Sevme Sanatı- Erich Fromm
Sevmek sanat mıdır? Erich Fromm, Freud aksine insanı sosyal yanıyla ele alır. Sevginin ne olduğundan nasıl geliştiğinden uzunca bahsederek sevgiye olan bakış açımızı değiştiriyor. Sevginin bir alışkanlık değil yetenek olduğunu ve bu yeteneğin de geliştirilebilir olduğunu anlatıyor. Sevgi insanın temel ihtiyaçlarından biridir ve Sevme Sanatı da sevgi üzerine yazılmış en popüler kitaptır. Bir psikoloji öğrencinsin bu kitabı okumaması eksiklik olur.
3.İnsanın Anlam Arayışı- Viktor E. Frankl
Frankl, varoluşçu bir psikiyatristtir. Yazar, İkinci Dünya Savaşı sırasında bir toplama kampındaki deneyimlerini terapist gözüyle anlatmaktadır. Toplama kampında ölümle burun burunayken bile yaşamak için insanların nasıl bir neden bulduğunu anlatıyor. Yazar var olmanın temel nedenin “anlam” olduğunu savunmaktadır ve buna dayanan bir “Logoterapi” adında terapi yönetimi geliştirmiştir. Bir psikoloji öğrencisi olarak, dayanılmaz şartlarda bile hayatın devam ettiğini görmek, Toplama kampı hakkında fikir sahibi olmak ve Logoterapi tekniklerini anlamak için kesinlikle okumanız gereken bir kitap.
4.İnsan Olmak- Engin Gençtan
Hani hep deriz ya “insanlık hali” diye, bu kitap işte bize bu insanlık hallerini anlatıyor. Kitabı elinize aldığınız ilk andaki sizle bitirdiğinizdeki siz kesinlikle farklı olacaksınız. Çünkü artık davranışlarınızın sebeplerini biliyorsunuz ve bu yüzden de anlayışla karşılıyor olacaksınız. Bir psikologda olması gereken en temel özellik yargısız dinlemektedir. Bu kitap size pek çok davranışın insan olmanın normalliği olduğunu göstererek, yargılamak yerine anlamaya davet ediyor. Her psikoloğun ve psikolog adayının kütüphanesinde olması gereken bir kitap.
5.İçimizdeki çocuk- Doğan Cüceloğlu
Bugünkü bizi oluşturan içimizdeki çocuğu kaçımız fark ediyor? Nedenini bilemediğimiz çoğu duygu, düşünce ve davranışlarımızın sebebi çocukluğumuza dayanmaktadır ve o çocuk yetişkinlik döneminde de kendini göstermeye devam eder aslında. Doğan Cüceloğlu bizi kendi içimize çekmeye davet ederek o çocuğun elini tutmamızı sağlıyor. İçimizdeki çocuk ağlıyorsa yetişkin kimliğimiz de mutlu olamaz, o yüzden iyileşmek için en temele, içimizdeki çocuğa gitmemiz gerekir. Ayrıca kitapta bol bol uygulama alanları olduğu için terapi etkisi olan bir kitap. Bir psikolog adayının her şeyden önce kendi terapi sürecinden geçmesi gerektiği için bence bu kitabı her psikoloji öğrencisinin mutlaka okuması gereken bir kitap.
6.Nietzsche Ağladığında- Irvin D. Yalom
Breuer, Nietzsche ve Freud, bu isimlerinin kurgu bir hikayeyle bir araya geldiği efsane bir kitap. Kitap genel itibarıyla migren ataklarından şikayetçi olan Nietzche’nin bir oyuna gelerek Dr Breuer’e başvurması sonrasında aldığı tedavi sürecini anlatıyor. Hasta olarak gelen Nietzsche’dir lakin terapi sürecinde sanki roller değişir ve Breuer, Nietzsche’nin felsefesinden etkilenerek kendini sorgulamaya başlar. Kitap kurgu bir kitap ama Nietzsche felsefesini olaylar aracılığıyla çok iyi aktarıyor. Ayrıca Freud ve Breuer’ın sohbetlerin sayesinde de psikanaliz yönetiminin doğuşunu okumaktayız. Kısacası kitap, psikolojinin, felsefenin ve edebiyatın sentezlenmiş hali. Herkesin okuması gereken ama psikoloji öğrencilerinin daha da çok okuması gereken bir kitap.
7.Felsefenin Tesellisi- Alain de Botton
Bu kitap okuyucuya, Kabul görmemenin, sahip olmamanın, düş kırıklığının, kendini yetersiz hissetmenin, kırık bir kalbin ve zorluklarla yaşamanın tesellisini altı bölüm şeklinde anlatıyor. Ve her bir bölümü bir filozofun yaşantısından örneklerle açıklıyor. Aslında filozların yaşamları üzerinden okuyucuya bir teselli sunuyor, bu da kitaba yaşam rehberi niteliği veriyor. Bir psikoloji öğrencisi kesinlikle felsefe bilgisine sahip olmalıdır. Felsefe metinleri okumak size sıkıcı geliyorsa bu kitapla başlamak çok iyi bir seçenek olacaktır. Gayet gündelik bir dilde, gündelik örneklerle yaşama ve felsefeye dair öğretici bir kitap.
8.Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu- Erving Goffman
İnsan doğası gereği sosyal bir varlıktır ve toplumun içinde yaşar. Toplumda insana çeşitli roller verir. Bulunduğumuz ilk ve en küçük toplum ailedir ve ailede de çocuk, anne, baba gibi rollerimiz vardır. Büyüyüp okula gittiğimizde öğrenci rolümüz olur. Yaşamımız ilerledikçe rollerimiz artar ve Goffman bu rolleri “maske” olarak tanımlar. Günlük yaşamda hepimizin durumlara göre maske taktığını söyler. İnsanın toplum içinde var olmak için taktığı bu maskeleri anlamak için okunması gereken bir kitap. Özellikle sosyal psikoloji alanına ilgi duyanların kesinlikle okuması gereken bir kitap.
9.İnsan ve Davranışı- Doğan Cüceloğlu
Doğan Cüceloğlu’nun kitabı tam bir psikolojiye giriş ders kitabı. Her psikoloji öğrencisinin kitaplığında mutlaka olması gereken bir ders kitabı. Kitap psikolojik kavramları yalın bir dille anlatırken insan fizyolojisine de değinerek insanın davranış nedenlerini açıklıyor. İçinde oldukça psikolojik terim olan bu kitap, psikoloji temellerinizi atmakta iyi bir araç olacaktır.
10.İnsan Ne ile Yaşar? – Lev Tolstoy
İnsan Ne ile Yaşar, Tolstoy’un kült eserlerinden biridir ve sadece kurgu bir hikâye olmanın yanı sıra varoluşçu bir sorgulamalıdır. İnsanın hayata dair tüm hırslarını, tüm isteklerini gerçekleştirirken nasıl hırsa büründüğünü bize anlatırken aslında hayatın amcanın bu olup olmadığını sorgulatıyor. Kitaptaki öyküleri okudukça sıkça kendinize şunu soracaksınız “Sahiden insan ne ile yaşar?” Bence her psikoloji öğrencisinin bu soruyu düşünmesi ve sorunun peşine düşmesi gerekir. Ayrıca Tolstoy okumak için güzel bir başlangıç kitabı.
11.İyi Hissetmek- David Burns
Eğer psikolog olmak istiyorsanız önce kendi psikoterapi sürecinizden geçmelisiniz, çünkü kendine karşı koşulsuz kabulü öğrenememiş bir terapist danışana bunu hiç uygulayamaz. Bu kitap bir kenedine yardım kitabıdır. Psikoloji hakkında bilginiz yoksa dahi okuyup kendi kendinize uygulayabileceğiniz tekniklerden oluşmaktadır. Lakin psikoloji okuyorsanız hem bu teknikleri kendinizde uygulamak hem de uygularken öğrenmek sizin için çok büyük bir avantaj olacaktır.
12.Ecce Homo- Nietzsche
Her psikoloji öğrencisinin Nietzsche okuması gerektiğini düşünüyorum. Ecce Homo, işte insan demektir ve Nietzsche’nin kendi hayatını kaleme aldığı otobiyografik bir eserdir. Lakin dümdüz bir otobiyografi kitabı olmaktan ziyade Nietzsche, düşünsel hayatını ve felsefesini anlatmaktır. Bu yüzden Nietzsche okumaya başlamak için oldukça iyi bir kitap. Yalın bir dille anlatılan bu kitap hem edebi hem felsefi hem de psikolojik bir kitaptır.
13.Savaşçı- Doğan Cüceloğlu
Arif adında bir öğretmenimiz mesleğini çok severek ve isteyerek yaptığı halde toplumun sürekli olumsuz söylemleri karşısında mesleğini gerçekten sevip sevmediği hakkında kafasında soru işaretleri oluşur ve Doğan hocayla bu konu hakkında bir sohbet ederler. İki kişilik gibi gözüken bu muhteşem sohbete kesinlikle hepimiz ortak olmalıyız. Savaşçı nedir, kime denir ve nasıl olunur? Arif hocayla birlikte hep beraber Doğan hocanın söylediklerine kulak vermeliyiz. Özelikle bir psikoloğun savaşçı olmak hakkında öğreneceği çok şey var.
14.Kendin Olmanın Dayanılmaz Hafifliği- Ferhat Jak İçöz
Bir varoluşçu psikoterapi kitabı olan, Kendin Olmanın Dayanılmaz Hafifliği, bizi ve bizi biz yapan seçimlerimizi anlatıyor. Her şeyin kendi seçimimiz olduğunu bilmek, var olmanın amacını kavram yaşamı daha yaşanılır hale gelir. Bize kendimiz olmayı anlatan bu kitabı okurken gerçekten hafiflemiş hissedeceksiniz. Çünkü var olmanın temeline inerek köklerimizi sağlamlaştırıyor. Varoluşçu psikoterapiye ilgi duyan herkesin keyifle okuyacağı bir kitap.
15.Othello- William Shakespeare
Psikolojide adını Shakespeare’in bu oyunundan alan bir bir sendrom vardır: Othello sendromu. Othello kıskançlıkla karısını öldüren bir adamdır ve oyun boyunca Othello’nun kıskançlığının nasıl takıntı boyutuna geldiğini görmekteyiz. Tiyatro metinleri okumayı seviyorsanız kesinlikle Shakespeare okumalısınız, hele bir de psikolog adayı iseniz Othello’yu kesinlikle okumalısınız. Okuyup üzerine çeşitli psikolojik tahlillerde bulunabileceğiniz keyifli bir oyun.
16.Eylül- Mehmet Rauf
Eylül, Türk Edebiyatımızda ilk psikolojik roman olma özelliğindedir. Bu sebeple okumayı seven ve edebiyata ilgi duyan psikoloji öğrencileri için okunması gereken bir kitap. Eylül içinde bolca aşk, suçluluk duygusu ve bireyin kendiyle çatışmasını barındıran bir kitap. Eski bir kitap olmasına rağmen psikoloji dünyasında önemli bir yeri olan romandır.
17.Satranç- Stefan Zweig
Zweig kitapları bireyin iç çatışmalarını okuyucuya çok güzel aktaran kitaplardır. Ama bence bunlardan en güzeli Satranç kitabı. Kitabımızdaki karakter bize insanın sınırlarını nasıl zorlayabileceğini ve hayata tutunmak için kendine her koşulda bir uğraş bulacağını gösteriyor. Bu kitap kesinlikle bir psikolog gözüyle okunması gerekilen kitap arasında. Psikoloji öğrencisi olarak bu kitap üzerinden çeşitli psikolojik çıkarımlar yapabilirsiniz.
18. Nasıl Ölünür?- Emile Zola
Ölüm herkesin başına gelecek bir şey lakin herkesin başına aynı şekilde mi geliyor? Kitapta beş farklı hikâye vardır ama her hikâyenin tek ortak noktası ölümdür. Her hikayedeki karakterlerin kültürel ve ekonomik durumları farklıdır. Ve dolayısıyla hepsinin ölümü karşılama durumu ve yas tutma biçimi farklıdır. Bir psikoloji öğrencisinin ölüm ve yas olgusunu anlayabilmesi için bence güzel oldukça güzel bir kitap. Okurken ölümün sadece bir son olmadığını beraberinde başka şeylerde doğurduğunu görüyorsunuz.
19.Dorian Gray’in Portresi- Oscar Wilde
Dünya edebiyatında oldukça büyük bir yeri olan Dorian Gray’ın Portresi aslında kocaman bir patolojik durumu anlatmakta. Dorian’ın tam olarak hangi psikolojik rahatsızlığa sahip olduğunu kesin olarak bulamayız ama okudukça sıklıkla aklımıza çeşitli rahatsızlıklar gelecektir. Okuması oldukça keyifli bu roman psikoloji öğrencileri için daha da keyifli, okurken psikolog kimliğinizin sürekli dışa vurduğunu göreceksiniz.
20.Reading Zindanı Baladı- Oscar Wilde
Oysa herkes öldürür sevdiğini diye başlayan o meşhur şiir aslında karısını kıskanıp öldüren bir adamı anlatmaktır. Oscar Wilde hapishanedeyken tanıştığı bu adamdan çok etkilenerek bu şiiri yazar. Adam karısına atılan bir iftira sonucunu karsını öldürmüştür ve Oscar Wilde buna istinaden “Oysa herkes öldürür sevdiğini” der. Ardından “Kimi bir bakışıyla yapar bunu, Kimi dalkavukça sözlerle, Korkaklar öpücük ile öldürür, Yürekliler kılıç darbeleriyle!” diyerek aslında herkesin sevdiği kişiyi zorbalayarak ya da hakaret ederek öldürdüğünden bahseder. Bu adam fiziksel olarak öldürmüştü der. Adam hapishanede üç hafta kaldıktan sonra idam edilir ve bu üç hafta boyunca karsı için çok üzülür, ölüme gitmeyi istekle beklemektedir. Ve Oscar Wilde bu durum için de şunları der “Herkes öldürebilir sevdiğini, Ama herkes öldürdü diye ölmez.” Şiir seven bir psikoloji öğrencisiyseniz, Aşk, kıskançlık ve hapishane hayatı üzerine kurulu bu baladı kesinlikle okumanız gerektiğini düşünüyorum.
21.Günlük Yaşamın Psikopatolojisi- Sigmund Freud
Freud kitapları okuması bir tık zor kitaplardır. Bu kitap Freud okumaya başlamak için güzel bir kitap. Freud’un temel kavramlarının açıklandığı ve uzunca anlatıldığı bir kitap olduğu için Freud psikolojisi kafanızda iyice oturacaktır. Özelikle psikanaliz alanına meraklı bir psikoloji öğrencisiyseniz kesinlikle okumanız gereken bir kitap.
22.İnsancıklar- Dostoyevski
Nietzsche “Kendisinden bir şeyler öğrendiğim tek psikolog Dostoyevski” der, Zweig ise Dostoyevski için “Psikologların psikoloğu” der. Ayrıca Freud’un da pek çok çalışmasına konu olmuş bir isimdir Dostoyevski. Tüm bu alıntılar bize Dostoyevski’nin psikoloji dünyasındaki kapladığı yeri gösteriyor aslında. Psikoloji öğrencisi olup Dostoyevski okumamak kesinlikle bir eksiliktir. İnsancıklar Dostoyevski okumak için güzel bir başlangıç kitabı. Daha önce hiç Dostoyevski okumamış bir psikoloji öğrencisiyseniz İnsancıklarla başlamanızı tavsiye ederim.
23.Freud Mutluluğun Mimarı- Stefan Zweig
Stefan Zweig, genellikle kısa ve sarsıcı hikayeleri ile tanınmakta ama Zweig bir yandan çok iyi bir biyografi yazarıdır. Psikoloji öğrencisi olup Freud bilmemek biraz ayıp olur. Freud ile ilgili çok şey öğrenebileceğiniz güzel bir biyografi. Freud anlaşılmazı biraz zor biri, bu kitapla Freud’un yaşantısını öğrenerek psikolojisini daha iyi anlayabilirsiniz çünkü yaşantısı ve psikolojisi birbiriyle çok ilişkili.
24.Psikoloji Karikatürü- Zehra Ömeroğlu
Psikoloji deyince aklımıza hep hüzünlü hikayeler geliyor, bu karikatür psikolojiyi çizimlerle mizahi bir dille anlatmış ve gerçekten oldukça eğlenceli. Her psikoloğun kütüphanesinde bence bu karikatür kitabı olmalı. Keyfi kaçtıkça açıp bakabileceği, yüzünde tebessüm oluşturacağı çok çok eğlenceli bir kitap. Hatta psikoloji okuyan arkadaşlarınıza hediye olarak bile alabilirsiniz.
25.Mod Terapisi- Hannie van Genderen
Her psikolog adayının bildiği üzere psikoloji ekollerle dolu bir alan ve psikoloğun da en az bir ekolu olmalı. Mod terapisi bir Şema Terapi ekolüdür. Şema terapiyle kendine yardım kitabıdır. İçinde çeşitli şema terapi uygulamaları vardır ve kolaylıkla uygulanabilir. Hem kendiniz şema terapiyi daha iyi tanımak için hem de ileride danışanlarınıza önerebileceğiniz bir kitap olması açısından bu kitap mutlaka kitaplığınızda bulunmalı.
26.Aşkın Celladı ve Diğer Psikoterapi Öyküleri- Irvin D. Yalom
Psikoterapi seanslarına girmek etik olmadığı için maalesef öğrenciyken seansları göremiyoruz ve her psikoloji öğrencinsin hayalidir seansa girebilmek. Bu kitapta Yalom on psikoterapi sürecini bizimle paylaşıyor. Varoluşçu bir terapist olan Yalom, seansların nasıl işlendiğini, nasıl çözümlendiğini gayet açık ve keyifle bir dile anlatmakta. Seans odasına tanıklık etmenizi sağlayan bu kitap her psikoloji öğrencisinin mutlaka okuması gereken bir kitap.
27.Dönüşüm- Franz Kafka
Bir sabah uyanıyorsunuz ve böceğe dönüştüğünüzü görüyorsunuz, ne yaparsınız? “Biraz daha uyusam ve tüm bu saçmalıkları unutsam” mı dersiniz? Dönüşüm, Kafka’nın en popüler kitabıdır ve aslında alegorik bir dille yazılmıştır. Böceğe dönüşen baş karakterimiz toplumda insan olarak var olamadığı için böceğe dönüşmüştür. Topluma uyum sağlayamamanın birey üstündeki etkilerini böcek üzerinden görmekteyiz. Psikoloji öğrencileri olarak Samsa’nın dönüşüm hikayesini bilmek ve anlamlandırmak boynumuzun borcu.
28.Kırmızı Pazartesi- Gabriel Garcia Marquez
Kitap bize bir cinayeti anlatıyor, kitabın başından sonra cinayetin işlenmesine tanık oluyoruz ve bizlerle birlikte kitaptaki tüm karakterler buna ortaklık ediyor. Bir cinayet işleniyor ama kimse “dur” demiyor. Bu cinayet bir namus cinayetidir ve karakterimiz bunu meşrulaştırmak için şunu diyor “Tanrı katında da, insanların gözünde de bu bir namus sorunuydu.” Otoriterin gücü ve kültürün otorite haline gelmesini çok iyi anlatan bu kitabı herkes mutlaka okumalı. Okurken maalesef gerçek yaşantıya dair çokça şey aklınıza gelecek.
29.Oğuz Atay Günlük
Oğuz Atay için edebiyat derslerinde hep “bireyin iç dünyasını ele alır” derlerdi. Bu günlük sayesinde bu defa Oğuz Atay’ın iç dünyasını okumaktayız. Normal bir günlükten farklı olarak oldukça edebi bir dille sahip ve okuyucuya büyük bir keyif veriyor. Edebiyat sever bir psikolog adayıysanız bu günlük size oldukça keyifli gelecektir. Ayrıca Oğuz Atay kitaplarını anlamak içinde oldukça iyi bir başlangıç.
30.Küçük Şeyler- Samipaşazade Sezai
Hayat “an”ların birleşmesiyle olmuştur, anlar da aslında küçük şeylerdir. Hayatın akıp gittiği zamanlarda durup anı fark etmenin önemini her psikolog adayı bilir. Bu kitap bize küçük, sıradan olayların aslında hayatımızda ne kadar büyük etkiye sahip olduğunu gösteriyor. Kısacık hikayelerden oluşan bu kitap dinlenmeye ihtiyaç duyduğunuz anlarda size anda kalmayı hatırlatmak için harika bir seçim olacaktır.
Biz bu listeyi otuz kitapla sınırlandırdık, sizin de bu listeye ek olarak “psikoloji öğrencisi mutlaka okumalı” dediğiniz bir kitap varsa yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz
Aralarında okuduğum ve çok beğendiğim birkaç kitap var. Sevdiğin kitapları bu listede görmem beni diğerlerini de okuma listeme eklemem konusunda motive etti 😊
💜