Bu yazımda genel olarak kısa bir şekilde toplumsal hareketliliğin analizine ilişkin teorilerden bahsedeceğim. Giriş niteliğinde olan bu yayından sonra araştırmalarınız ile katkı da bulunabilirsiniz.
Kaynak Seferberliği Teorisi
Bu teori toplumsal hareketliliğin devamı ve büyümesi için gerekli olan ekonomik ve insani kaynak türlerine vurgu yapan sosyolojik bir teoridir. Bu teoriye göre, bir toplumda sosyal değişim ancak mali ve insan kaynaklarını bir araya getirebilme yeteneğine sahip örgütlü toplumsal hareketler aracılığı ile gerçekleşir. Bir toplumsal hareketin destek kazanması ve başarılı olması için etkili bir organizasyona ihtiyaç vardır. Toplumdaki olumsuzlukları bir toplumsal harekete dönüştürmek için hareketin merkezinde strateji yapmayı bilen ve akıllı insanlardan oluşan öncü grubun varlığı şarttır. Böylece insanlar istenen kıvama getirilir, harekete para ve insan desteği sağlanabilir, siyasal iktidarla ittifak yapılabilir ve medya yönlendirilebilir. Hareketin hedefine ulaşabilmesi için temel kaynakların bulunmadığı ve organize edilmediği durumlarda o hareket çöker ya da başarılı bir başka hareketle birleşir. Para, meşruiyet ve emek olmadan hiçbir toplumsal hareket başarıya ulaşamaz
Organizasyonel Adanma Teorisi
Bir hareketin başarıya ulaşması için ihtiyaç duyulan kaynakları bir araya getirebilme meselesi her şeyden önce bir motivasyon meselesidir. Adanma duygusu, bir kimsenin ait olduğu grubun menfaatlerini kendi menfaatlerinden ayrı tutmayacak derecede gruba bağlanmasını sağlayan bir duygudur. Adanmış insan, kendisini ait olduğu grubun hedefleriyle özdeşleştirerek kendisini besler ve manevi gıda aldığını hisseder. Bu hissin güçlü olması o gruba yönelik adanma duygusunu çoğaltır.
