Marx ve Durkheim’den farklı olarak Weber doğrudan din tanımı yapmaz. Fakat dinin insani anlamlandırma ile ilgili bir eylem iyi ve kötü talihle ilgili hadiseler üreten bir fenomen olduğunu düşünür. Teodise, kötülük olgusunu tanrının sınırsız hikmet ve adaleti ile ulaştırarak anlamlandırma ve açıklama girişimidir. Bu şekilde fakirlik, ölüm, çile, şer gibi temel insani problemler karşılaşılan dezavantajlar yani başa gelen kötü talih anlamlı hale getirilerek makuliyet çerçevesi yerleştirilir.
Toplumsal gerçeklik yalnızca maddi pratik bir düzeyde değil manevi duyusal bir düzeyde de analizi pekâlâ mümkündür. Rus asıllı Amerikalı sosyolog Pitirim Sorakin’in “tümleşimselcilik” olarak adlandırılan yaklaşımı genel hatları itibariyle bunu içerir. Sonrakin’e göre sosyal gerçeklik 3 farklı görünümde olabilir: ampirik-duyusal, mantıksal-rasyonel, manevi-aşkın ya da mantık üstü görünümler. Tanrı, ruh, nihai gerçeklik, günah, kurtuluş, peygamber ve ahiret inancı vb. bu sonuncu kapsamında değerlendirilebilir. Onlar vahyedilen dinler, mistik değerler inançlar, aşkın felsefesi sistemler ve benzeri formunda sosyo-kültürel gerçekliğin temel parçasını oluşturur.
Başlangıçta Protestan bir Alman teoloğu olan Ernest Troeltsch, Batı Hristiyanlığın tarihsel bir açıklaması ve izahı olan “Hıristiyan Kiliseleri Sosyal Öğretisi” çığır açıcı bir çalışması vardır. Troeltsch, ilahi kaynak ile sosyal etkileri birbirine zıt değil tamamlayıcı olarak görmektedir.
Bir diğer Alman din sosyoloğu Joachim Wach dikkat çekmişti Wach, dinin gerçek mahiyetini kişinin tanrı ilişkisine dayanan içsel dini yaşantıda arıyor ve onun sosyal tezahürleri ile aynileştirmesini reddediyordu. Zira dinin sosyal yapısı türetilmiştir. Onun asıl karakteri değildir. Wach, dini tecrübenin teorik anlatımı “akide(doktrin)”, “pratik anlatımı “ibadet” ve sosyolojik anlatımı “dini cemaat” olmak üzere üç şekilde objektifleştiğini düşünüyordu. Onun açısından din, akide, ibadet ve dini grupta cemaat tezahür eden sosyal entegrasyonun bir faktörüydü.
